Poniżej podstawa programowa (stara) do liceum, w zakresie rozszerzonym. Z przyczyn technicznych, numeracja list wygląda inaczej niż w oryginale.
Spis treści
INFORMATYKA – IV etap edukacyjny – zakres rozszerzony
Cele kształcenia – wymagania ogólne
- Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, wykorzystanie sieci komputerowej; komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych.
- Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł; opracowywanie za pomocą komputera: rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych.
- Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, z zastosowaniem podejścia algorytmicznego.
- Wykorzystanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin oraz do rozwijania zainteresowań.
- Ocena zagrożeń i ograniczeń, docenianie społecznych aspektów rozwoju i zastosowań informatyki.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
- Posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Uczeń:
- przedstawia sposoby reprezentowania różnych form informacji w komputerze: liczb, znaków, obrazów, animacji, dźwięków;
- wyjaśnia funkcje systemu operacyjnego i korzysta z nich; opisuje różne systemy operacyjne;
- przedstawia warstwowy model sieci komputerowych, określa ustawienia sieciowe danego komputera i jego lokalizacji w sieci, opisuje zasady administrowania siecią komputerową w architekturze klient-serwer, prawidłowo posługuje się terminologią sieciową, korzysta z usług w sieci komputerowej, lokalnej i globalnej, związanych z dostępem do informacji, wymianą informacji i komunikacją;
- zapoznaje się z możliwościami nowych urządzeń związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, poznaje nowe programy i systemy oprogramowania.
- Wyszukiwanie, gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji, współtworzenie zasobów w sieci, korzystanie z różnych źródeł i sposobów zdobywania informacji. Uczeń:
- projektuje relacyjną bazę danych z zapewnieniem integralności danych;
- stosuje metody wyszukiwania i przetwarzania informacji w relacyjnej bazie danych (język SQL);
- tworzy aplikację bazodanową, w tym sieciową, wykorzystującą język zapytań, kwerendy, raporty; zapewnia integralność danych na poziomie pól, tabel, relacji;
- znajduje odpowiednie informacje niezbędne do realizacji projektów z różnych dziedzin;
- opisuje mechanizmy związane z bezpieczeństwem danych: szyfrowanie, klucz, certyfikat, zapora ogniowa.
- Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Uczeń:
- wykorzystuje zasoby i usługi sieci komputerowych w komunikacji z innymi użytkownikami, w tym do przesyłania i udostępniania danych;
- bierze udział w dyskusjach w sieci (forum internetowe, czat).
- Opracowywanie informacji za pomocą komputera, w tym: rysunków, tekstów, danych liczbowych, animacji, prezentacji multimedialnych i filmów. Uczeń:
- opisuje podstawowe modele barw i ich zastosowanie;
- określa własności grafiki rastrowej i wektorowej oraz charakteryzuje podstawowe formaty plików graficznych, tworzy i edytuje obrazy rastrowe i wektorowe z uwzględnieniem warstw i przekształceń;
- przetwarza obrazy i filmy, np.: zmienia rozdzielczość, rozmiar, model barw, stosuje filtry;
- wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do obrazowania zależności funkcyjnych i do zapisywania algorytmów.
- Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algorytmicznego. Uczeń:
- analizuje, modeluje i rozwiązuje sytuacje problemowe z różnych dziedzin;
- stosuje podejście algorytmiczne do rozwiązywania problemu;
- formułuje przykłady sytuacji problemowych, których rozwiązanie wymaga podejścia algorytmicznego i użycia komputera;
- dobiera efektywny algorytm do rozwiązania sytuacji problemowej i zapisuje go w wybranej notacji;
- posługuje się podstawowymi technikami algorytmicznymi;
- ocenia własności rozwiązania algorytmicznego (komputerowego), np. zgodność ze specyfikacją, efektywność działania;
- opracowuje i przeprowadza wszystkie etapy prowadzące do otrzymania poprawnego rozwiązania problemu: od sformułowania specyfikacji problemu po testowanie rozwiązania;
- posługuje się metodą „dziel i zwyciężaj” w rozwiązywaniu problemów;
- stosuje rekurencję w prostych sytuacjach problemowych;
- stosuje podejście zachłanne w rozwiązywaniu problemów;
- opisuje podstawowe algorytmy i stosuje:
- algorytmy na liczbach całkowitych, np.:
- reprezentacja liczb w dowolnym systemie pozycyjnym, w tym w dwójkowym i szesnastkowym,
- sprawdzanie, czy liczba jest liczbą pierwszą, doskonałą,
- rozkładanie liczby na czynniki pierwsze,
- iteracyjna i rekurencyjna realizacja algorytmu Euklidesa,
- iteracyjne i rekurencyjne obliczanie wartości liczb Fibonacciego,
- wydawanie reszty metodą zachłanną,
- algorytmy wyszukiwania i porządkowania (sortowania), np.:
- jednoczesne znajdowanie największego i najmniejszego elementu w zbiorze: algorytm naiwny i optymalny,
- algorytmy sortowania ciągu liczb: bąbelkowy, przez wybór, przez wstawianie liniowe lub binarne, przez scalanie, szybki, kubełkowy,
- algorytmy numeryczne, np.:
- obliczanie wartości pierwiastka kwadratowego,
- obliczanie wartości wielomianu za pomocą schematu Hornera,
- zastosowania schematu Hornera: reprezentacja liczb w różnych systemach liczbowych, szybkie podnoszenie do potęgi,
- wyznaczanie miejsc zerowych funkcji metodą połowienia,
- obliczanie pola obszarów zamkniętych,
- algorytmy na tekstach, np.:
- sprawdzanie, czy dany ciąg znaków tworzy palindrom, anagram,
- porządkowanie alfabetyczne,
- wyszukiwanie wzorca w tekście,
- obliczanie wartości wyrażenia podanego w postaci odwrotnej notacji polskiej,
- algorytmy kompresji i szyfrowania, np.:
- kody znaków o zmiennej długości, np. alfabet Morse’a, kod Huffmana,
- szyfr Cezara,
- szyfr przestawieniowy,
- szyfr z kluczem jawnym (RSA),
- wykorzystanie algorytmów szyfrowania, np. w podpisie elektronicznym,
- algorytmy badające własności geometryczne, np.:
- sprawdzanie warunku trójkąta,
- badanie położenia punktów względem prostej,
- badanie przynależności punkty do odcinka,
- przecinanie się odcinków,
- przynależność punktu do obszaru,
- konstrukcje rekurencyjne: drzewo binarne, dywan Sierpińskiego, płatek Kocha;
- algorytmy na liczbach całkowitych, np.:
- projektuje rozwiązanie problemu (realizację algorytmu) i dobiera odpowiednią strukturę danych;
- stosuje metodę zstępującą i wstępującą przy rozwiązywaniu problemu;
- dobiera odpowiednie struktury danych do realizacji algorytmu, w tym struktury dynamiczne;
- stosuje zasady programowania strukturalnego i modularnego do rozwiązywania problemu;
- opisuje własności algorytmów na podstawie ich analizy;
- ocenia zgodność algorytmu ze specyfikacją problemu;
- oblicza liczbę operacji wykonywanych przez algorytm;
- szacuje wielkość pamięci potrzebnej do komputerowej realizacji algorytmu;
- bada efektywność komputerowych rozwiązań problemów;
- przeprowadza komputerową realizację algorytmu i rozwiązania problemu;
- sprawnie posługuje się zintegrowanym środowiskiem programistycznym przy pisaniu i uruchamianiu programów;
- stosuje podstawowe konstrukcje programistyczne w wybranym języku programowania, instrukcje iteracyjne i warunkowe, rekurencję, funkcje i procedury, instrukcje wejścia i wyjścia, poprawnie tworzy strukturę programu;
- dobiera najlepszy algorytm, odpowiednie struktury danych i oprogramowanie do rozwiązania postawionego problemu;
- dobiera właściwy program użytkowy lub samodzielnie napisany program do rozwiązywanego zadania;
- ocenia poprawność komputerowego rozwiązania problemu na podstawie jego testowania;
- wyjaśnia źródło błędów w obliczeniach komputerowych (błąd względny, błąd bezwzględny);
- realizuje indywidualnie lub zespołowo projekt programistyczny z wydzieleniem jego modułów, w ramach pracy zespołowej, dokumentuje pracę zespołu.
- Uczeń wykorzystuje komputer oraz programy i gry edukacyjne do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin:
- opracowuje indywidualne i zespołowe projekty przedmiotowe i między przedmiotowe z wykorzystaniem metod i narzędzi informatyki;
- korzysta z zasobów edukacyjnych udostępnianych na portalach przeznaczonych do kształcenia na odległość.
- Uczeń wykorzystuje komputer i technologie informacyjno-komunikacyjne do rozwijania swoich zainteresowań, opisuje zastosowania informatyki, ocenia zagrożenia i ograniczenia, docenia aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki:
- opisuje najważniejsze elementy procesu rozwoju informatyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych;
- wyjaśnia szansę i zagrożenia dla rozwoju społecznego i gospodarczego oraz dla obywateli, związane z rozwojem informatyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych;
- stosuje normy etyczne i prawne związane z rozpowszechnianiem programów komputerowych, bezpieczeństwem i ochroną danych oraz informacji w komputerze i w sieciach komputerowych;
- omawia zagadnienia przestępczości komputerowej, w tym piractwo komputerowe, nielegalne transakcje w sieci;
- przygotowuje się do świadomego wyboru kierunku i zakresu dalszego kształcenia informatycznego.